Salaadiin ka soo jeeda beelaha Somaliland qaarkood xalay wax ka weydiiyey siday u arkaan go’aamo madasha wada-tashiga Soomaaliya dhowaan ku sheegeen in xubnaha u metalaya Somaliland baarlamaanka soo socda ay soo xuli doonaan madax-dhaqameedkii ku jiray liiska 135 odey dhaqameedka ayaa sheegay in magacyada lagu sheegay liiska yihiin rag markii horeba laga qortay Soomaaliya oo wax saamayn ah aan ku lahayn Somaliland.
Suldaan Maxamuud Xaaji Xuseen Nuur, oo ka tirsan salaadiinta Somaliland oo wargeyska Dawan wax ka weydiiyey fikirkiisa ayaa ku jawaabay “Beesha Maxamed Sheekh Isaxaaq (Cibraan) diyaar uma aha, shaqana kuma yeelan doonto siyaasadaha Soomaaliya, maadama Somaliland kala madax-banaan yihiin, beelaha kale Muuse Sheekh Isaxaaqna ma jirto cid u diyaar ah. Beelaha Habarjeclo waxay la mowqif yihiin go’aamada xukuumadda iyo shacabka Somaliland ka taagan yihiin.”
Suldaan Maxamuud Axmed Sheekh, oo la weydiiyay siduu u arko go’aan Soomaaliya ku sheegtay in suldaano uu ka mid yahay soo xulli doonaan xildhibaanada metalaya Somaliland, waxaanu yidhi “Adeer anigu horena uguma jirin arrimaha Soomaaliya, cid aan xamar hore ugu qoray ma jirto, xilligana, diyaar uma ihi inaan baal maro go’aanka shacabkayga Somaliland dib ugula soo noqdeen madax-banaanidooda.”
Suldaan Ibraahim Jaamac Samatar oo ka tirsan salaadiinta beelaha Samaroon, oo wax laga weydiiyey siduu u arko salaadiinta beesha Samaroon ee la sheegay inay soo xulayaan xildhibaanada baarlamaanka Soomaaliya ee doorashooyinka soo socda, iyo sida ay u arkaan ayaa ku jawaabay “Runtii Magacyadaasi waa rag markii horeba halkaa Soomaaliya laga samaystay oo iska joogay, dadkana iska qor-qorta, wax saamayn ay ku leeyahiin Somaliland ma jirto, magacyadaana wax kaga jira madaxdhaqameedkayaga ma jiraan, dhammaan madaxdhaqameedkii gobollada Awdal iyo Selal waxay joogaan Somaliland, shaqana kuma laha, wax halkan Soomaaliya ka tegayaana ma jiraan.”
Dhinaca kale, Suldaan Maxamed Suldaan Cabdiqaadir iyo Suldaan Xuseen Suldaan Xaaji Cabdillahi oo aanu weydiinay arragtidooda. Suldaan Maxamed Suldaan Cabdiqaadir, oo la weydiiyey siduu u arko ayaa yidhi “In tallo guud laga yeesho way fiican tahay, laakiin, xilligan sida xukuumadu wax u wado ma wanaagsana, tallo ayaan ka yeelan doonaa anniga iyo Suldaan Xuseen Suldaan Xaaji Cabdillahi.”
Mar la weydiiyey, maadama xukuumadu digniin ka bixisay tagitaanka iyo dhex-galka madaxdhaqameedka Somaliland arrimaha Soomaaliya ayuu ku celiyey, “Xukuumadu hadaan doono annaga nama horistaagi karto.” Xubnaha salaadiinta Beelaha Dhulbahante iyo Warsangali kaga jira liiskan oo aan isku deynay inaan wax ka weydiino ayaanay noo suurtoobin, ka dib markii telefoonadoodii aanu weynay.
Dhinaca kale, xukuumadda ayaa ugu baaqday guud ahaan bulshada inay ka feejignaadaan shirqoolada Soomaaliya, oo lagu waxyeelaynayo qaranimadda Somaliland, isla markaana digniin ugu jeedisay in qof kasta oo qeyb ka noqda lagu qaadi doono dembiga khiyaano qaran.
War saxaafadeed wasiirka Arrimaha Gudaha Somaliland Mr. Cali Maxamed Warancade, oo socdaal shaqo ku jooga dalka Kenya shalay soo saaray ayaa u dhignaa sidan: “Shirqoolka ka Socda Xamar ee la doonayo in lagu waxyeeleeyo Qaranimada Somaliland waa mid Ummada Somaliland ay ka digtoon yihiin.
Waxaana wax lala yaabo ah in Maamulka Muqdisho ku hadaaqo in Somaliland ka mid tahay doorasho ku sheegta Somaliya loo qabanayo 2016 arrimahaas oo ah mid caal waa ah. Haddaba waxaa looga digayaa dhamaanba Madax-Dhaqameedka Somaliland in aan lagu khaldin ama aanay ku dhicin dabinnada ay maleegayaan Maamulka taagta daran ee muqdisho.
Waxa lagu war galinayaa cidii ka qayb qaadata shirqoolada laga maleegayo xamar inay la kulmi doonaan ciqaab adag iyadoo lagu qaadayo khiyaamo Qaran. Qarankan Somaliland waa Qaran gaamuray oo aan cidina hungurayn karin kuna guulaystay inuu xaqiijiyo Midnimadiisa iyo Horumarkiisa.”
Liiska madax-dhaqameedka Somaliland ee xukuumadda Soomaaliya shaacisay inay soo xuli doonaan xildhibaanada u metalaya baarlamaanka soo socda Somaliland oo la diyaariyey sannadkii 2012 ayaa magacyada ku qoran iyo beelaha ay kala metelaan yihiin:
Salaadiinta beesha Samaroon
Suldaan Cabdillaahi Kibaar Faarax ,Nabadoon Abiib Maxamed Maxamuud ,Suldaan Mohamed Aadan Ashkir ,Suldaan Diiriye Geelle Cali
Salaadiinta Beesha Ciise
Caaqil Idriis Jaamac Ciiltire, Caaqil Maxamuud Jaamac Boqorre (wakiil), Caaqil Maxamuud Ibraahin Sahal, Feysal Boodhle Caddaawe (wakiil)
Salaadiinta Beesha Ciidagale
Suldaan Maxamed Suldaan Cabdiqaadir, Boqor Raabi Jiilaal.
Salaadiinta Beesha Habar Yoonis
Suldaan Maxamed Suldaan Xasan Bulbul, Suldaan Maxamed Suldaan Xirsi Qani, Suldaan Xamid Adan Mataan
Salaadiinta beesha Arab
Suldaan Xasan Suldaan Xaaji Cabdillahi, Suldaan Xuseen Cabdi Cabdillahi
Salaadiinta beesha Habar-Awal
Suldaan Xasan Ibraahin Ismaaciil, Suldaan Maxamuud Axmed Sheekh (Ciise Muuse), Cabdiraxman Aadan Cali Aadan
Salaadiinta Beesha habar-Jeclo
Boqor Cusmaan Aw-Maxamuud Buurmadow, Siciid Diiriye – wakiil (Suldan Mustafe Maxamed), Faarax Maxamuud Maxamed – wakiil (Suldaan Cali Xirsi Axmed)
Salaadiinta beesha Dhulbahante
Garaad Jaamac Garaad Cali, Garaad Saleebaan Garaad Maxamed, Ugaas C.llaahi Ciise Nuur, Garaad C.llaahi Soofe Duraan (AHN).
Salaadiinta Beesha Warsangali
Suldaan Saciid Suldaan Cabdisalan Suldaan Cali, Suldaan Maxamed Cabdullaahi Cartan
