Madaxweynaha iyo Madaxweyne Ku-xigeenka Somaliland Axmed Maxamed Maxamuud (Siilaanyo) iyo Cabdiraxmaan Cabdillaahi Ismaaciil (Saylici), ayaa Dhambaallo Farriimo, Baaq iyo Hambalyo isugu jira u diray Bulshada Xuska 26-guurada ka soo wareegtay markii gooni-isu-taagga Jamhuuriyadda Somaliland lagu dhawaaqay ee 18-ka May oo sannadkan dawladdu go’aamisay in dabbaal-degyadii la samayn jiray loo beddelo Qaadhaan-ururin lagu caawiyo Dadka Abaaruhu tabaaleeyeen iyo weliba Dhaqaale ka hor-tegga Abaaraha soo noqnoqda lagaga qayb-qaadan karo.
Waxay Madaxweynaha iyo Madaxweyne Ku-xigeenku ugu baaqeen Shacabka Somaliland dibed iyo gudo meel ay joogaan-ba inay si weyn oo hagar la’aan ah uga qayb-qaataan Qaadhaan-ururinta 18-ka May ee Xukuumaddu go’aamisay in lagu beddelo sannadkan Dabbaal-degyadii iyo Dammaashaadyadii la samayn jiray, kharashkii ku bixi jirayna Qaadhaan laga dhigo heer dawladeed illaa heer Shacab.
Qoraallo ay ku kala saxeexnaayeen Madaxweyne Siilaanyo iyo Ku-xigeen Saylici oo Xafiiska Warbaahinta u qaabbilsan Madaxtooyada Somaliland ka soo baxay shalay, ayaa Nuqullo ka mid ah oo Wargeyska Ogaal soo gaadhay u dhignaayeen sidan:-
Fariinta Madaxweynaha Somaliland Ee 18 May Iyo Abaaraha:- “Mudanayaal iyo Marwooyin; Xuska Maalinta Qarannimada Somaliland, waa mid ku weyn quluubteenna, mana jirto habayaraatee cid weydeyn kartaa. Hasayeeshee, dabaaldeggii iyo dammaashaadkii 18-ka May, 2017-ka, waxaannu u beddelnay in aynu doorkan dareen la wadaagno, isla markaana daryeelno dadkeena abaaruhu toysta iyo tabaalaha u geysteen.
Sidaa darteed, waxaan ugu baaqayaa Shacbi-weynaha Somaliland, meel kasta oo ay dunida dacalladeeda ka joogaan, in ay si xil-kasnimo, xamaasaad iyo xasanaad-raadis leh, uga qayb-qaataan qaadhaan uruurinta balaadhan, ee Guddida 18-ka May aan u magacaabay samaynayaan maalmaha qaran ee (18-ka May iyo 26 June) iyo maalmaha bisha barakaysan ee Ramadaan.
Barnaamijka qaadhaan uruurinta, waxa looga gol-leeyahay, si aynu dadkeena ugu caawinno mashaariic waaweyn oo ay kaga soo kabtaan abaaraha aafeeyey. Dhinaca kalena ka hortag u noqon kara abaaraha soo noq-noqda, Waxaan leeyahay, waa in aynu istaageernaa, oo isku tashannaa, ILAAHAYNA talo saaranaa.
CEELNA UMA QODNA, CIDINA UMA MAQNA;
Ugu dambayn, waxa inala gudboon ummad ahaan, in aynu midayno maskaxdeenna, muruqeenna, iyo maalkeenna, isla markaana aynu isu-naxariisanno, si Eebe inoogu naxariisto. Wa Billaahi Tawfiiq.” Sidaa ayuu Madaxweyne Siilaanyo ku yidhi Qoraalkiisa.
Fariinta Madaxweyne Ku-Xigeenka Somaliland ee 18 May iyo Abaaraha:- “Waxaan Ilaahay ugu mahadnaqeynaa inuu inoo shubay raxmaadkiisa abaartii kululeydna inaga jabiyay. Sidaad la socotaan dalka intiisa badan roobabkii way wada gaadheen, abaartu se waxay inagaga tagtay riiq aad u dheer oo wakhti ina sii heysanaysa.
Waxaan ku hambalyaynayaa shacabka reer Somaliland gudo iyo dibedba sidii wacneyd ee aan u taakulaynay dadkeeni abaartu ay halakeysay hadday tahay ganacsato, qurbejoog iyo haddii ay tahay madaxda kala duwan ee qaranka ee lacagta ku bixiyay sidii loo taageeri lahaa dadkooda.
Ummadda reer Somaliland waa ummad isku tashata waxaanu idinku hoggaaminay inaynu isku tashano markii sannadkii hore abaartu dilaacday inagoo aan tii horeba ka soo kaban wataan isku tashay intii aan sugeynay qaylo dhaantii bulshada caalamka, degdegna aynu ku ururinay laba milyan oo dollar oo halmilyan xukuumaddu bixisay inta kalana ganacsatadu bixisay taaso keentay in wax lala gaadho dadkii aabaartu haleeshay.
Guud ahaan waxaan ugu mahadnaqayaa shacabka Somaliland iyo dhamaan ciddii gacan ka geysatay iyo waddamada aanu jaarka nahay Jabuuti, Ethiopia, Sucuudiga, Imaaraadka iyo beesha caalamka oo walow ay soo dib dhaceen hadana gacantoodu na soo gaadhay hadday noqoto cunto,biyo dhaamis iyo daaweynba.
Waxaan ugu baaqaynaa shacabka in aynu maanta marxalad adag ku jirno oo ah sidii aan uga soo kaban lahayn abaartaa xoolaheenii ku dhamaadeen sidaa daraadeed Waxay xukuumaddu go’aamisay in dabaaldegii 18 may ee qarannimada maalintii gooni isu-taaga somailand lagu dhawaaqay in aynu u badelno soo kabashada abaarta oo halkii aynu ka dabaaldegi lahayn ee aynu xaflado ka samayn lahayn inaynu u baddelno taakulaynta dadkeena abaartu ay saamaysay gudo iyo dibedba.
Waxaanu markaa qorshaynay in lacag xaddi badan ah laga helo shacabka meel u joogaba, dowlad ahaana aanu dib isku baadh-baadhno si aynu u xoolayno dadkii xooluhu ka dhaamaadeen, biyahaa ina dhaafayana intii itaalkeena ah ee aynu qabsan karno aan qabsano wixii wax soo saar ah dhanka beeraha aanu wax ugu qabano ayaynu u qaadanay soo kabashada abaartii inagu daba dheeraatay.
Sidaa daraadeed waxaan reer Somaliland ugu baaqayaa meel ay joogaanba inay ka qayb qaataan soo kabashadaa abaarta gaar ahaan qurbajoogtu in qoys walba uu qoys dadkeena reer Somaliland ah uu kafaalo qaato. Waxaan leeyahay waa inaan ciyaartii iyo dabaaldagii aad u badeshaan taakuleynta dadkeena ay abaartu halakeysay ee ay xoolihii ka dhamaysay oo u sii baahan muddo inta neefkoodu u soo noolaanayso in cunto la siiyo intaa markay ka soo kabtaana dib loo xooleeyo.
Hawl badanbaa inoo taalla waxaan mar labaad iyo mar seddexaadba idinku adkeynayaa inaad ka qayb qaadataan abaartan dabada dheeraatay sidii aan uga soo kaban lahayn oo nin waliba wixii itaalkiisa ah uu ku daro,ilaa ardeyga uu hal doolar kaga qaybgalo, taasi oo ina tusaya in aan tijaar uun xoogga la saarin ee cidwaliba wixii ay awooddo ay ku tabarucdo.” Sidaa ayuu Saylici ku yidhi Qoraalkiisa.
